[PPR] wykłady

ewelcia

umieszczę tu wykłady, niestety były przepisywane z xerówki i nie mogłam się doczytać niektórych rzeczy. jeśli by ktoś mógł, prosiła bym o ich uzupełnienie i poprawienie błędów.

Wykład 06.10.2008
-Żyzność- naturalna zdolność gleby do zaspokajania potrzeb roślin, dostęp wody, pow., składników mineralnych
- stan gleby będący wynikiem pracy człowieka, określający jej zasoby, składników pokarmowych i zdolności zaspokajania potrzeb roślin dzięki zdolnościom fizycznym, chemicznym.
Gleba może być bardzo żyzna, ale mało urodzajna.
-Gleby piaszczyste- faza powietrzna jest większa od fazy kapilarnej (wodnej), są lekkie i mało zasobne w pierwiastki
Wartość gleby, zdolność produkcyjna określana za pomocą systemu bonacyjnego oraz cena za jednostkę powierzchni
-Uprawa roli- wszystkie czynności wykonywane maszynami, narzędziami przez człowieka

WYKŁAD 13.10.2008
Zadaniem produkcji roślinnej jest przetwarzanie materii nieorganicznej w organiczną przy wykorzystaniu energii słonecznej
Rodzaje produkcji roślinnej:
- polowa produkcja roślinna na gruntach ornych
- produkcja roślinna na użytkach zielonych np. łąki, pastwiska
- produkcja ogrodnicza, obejmuje wszystkie działy tej produkcji np.:
* sadownictwo
* warzywnictwo
* kwiaciarstwo
* uprawa roślin leczniczych

Produkcja odbywa się w obiektach zamkniętych , produkcja w kulturach wodnych ( hydroponikach) jest dużo droższa.
Produkcja leśna na glebach słabych
Polowa produkcja- polega na uprawie roślin na:
- części podziemne i są one surowcem dla wielu gałęzi przemysłu,
-nadziemne części to resztki pożniwne stanowią cenną substancję organiczną.
Produkcja ta jest najważniejszą dla życia, wyżywienia.
Wszystkie rośliny wyższe należą do organowców typu roślin nasiennych, pod typu okrytonasiennych, do klasy dwuliściastych i jednoliściastych
W obrębie roślin rolniczych dominują gatunki jednoroczne, a mniej dwuletnie, a jeszcze mniej byliny.
W praktyce wyróżnia się grupy roślin uprawnych, ten podział wyróżnia się ze względu na ich sposób wykorzystania i zastosowania:
1. Zboża- grupa roślin o mą czarnych nasionach, nasienie ziarnko, wykorzystuje się mąkę, kasze, płatki lub bezpośrednio skarmia przez zwierzęta lub dodawane do produktów spożywczych. Ta grupa roślin należy do jednorocznych.
Ryż- podstawowe zboże w krajach Azji. Bardzo ważna jest uprawa zbóż na biomasę . nasienie- orzech.
2. Rośliny okopowe- uprawiane są uprawiane są do zbiorów pastewnych, którymi są organy spichrzowe.
Organy spichrzowe- roślin dwuletnich (burak, marchew) oraz uprawiane na bulwy (ziemniak) jest rośliną jednoroczną, rozmnażającą się wegetatywnie. Owoc- wielonasienna jagoda. Bulwa jest przekształconym pędem podziemnym rośliny.
Topinambur- ma duże znaczenie w hodowli łowieckiej, jest rośliną wieloletnią
3. Rośliny motylkowe grubonasienne- jednoroczne, uprawiane dla pozyskania cennych wysoko białkowych nasion, owocem jest strąk.
- rośliny motylkowe pastewne- wieloletnie, uprawiane na uzyskanie biomasy, przeznaczona jest na pasze
- rośliny przemysłowe- stanowią surowiec dla różnych gałęzi przemysłu i wyróżnia się tu rośliny oleiste, włókniste o łodygach w których zgromadzone jest dużo włókna, który uzyskuje się po przerobie.
- podgrupa roślin specjalnych, do których zalicza się chmiel, tytoń i wieloletnie plantacje nawet trwające do 20lat
- pastewne nie motylkowe- różnorodna grupa roślin (trawy) uprawiane na gruntach ornych dla paszy dla zwierząt (słonecznik- daje dużą biomasę)
U nas uprawia się 60 gatunków roślin uprawnych.

WYKŁAD 20.10.2008

Plon i jego zbiór

-Żniwo- zbiór produkcji roślinnej
- małe żniwo- zbiór roślin wcześniej zbieranych np. rzepak
Miarą wydajności jest plon. Jest to ilość użytecznej masy wytwarzanej przez rośliny np. zbóż- ziarno. Określany jest w kilogramach, tonach (1000kg) w przeliczeniu na hektar (10000m2)
Plon można dotyczyć większej części użytkowych roślin, ale też ilości, składu, który jest zwarty ( buraki cukrowe- zawartość cukru)
- plon biologiczny- to wszystko co roślina wytworzy
- plon rzeczywisty- zebrany plon z pola pomniejszony o straty
- plon brutto- plon rzeczywisty
-plon netto- określa plon brutto pomniejszony o ilość materiału nasiennego
Ważna jest jakość plonu.
Plon jest surowcem do wytwarzania pokarmu. Robi się w plonie analizę szkodliwych substancji w nim zawartych (metali ciężkich). Plon zależy od obsady roślin. Obsada jest to ilość roślin na jakiej powierzchni wyrosną (m2, hektar)
- następstwo roślin- kolejność zasiewu roślin na danym polu.
- zmianowanie- następstwo roślin po sobie z uwzględnieniem ich wymagań siedliskowych, agrotechnicznych itp.
- przed plon i roślina następna- jest to kolejne uprawianie roślin po sobie.
- płodozmian- jest to zmianowanie w określonym czasie i przestrzeni
zmianowanie można przesuwać, płodozmian nie można zmienić.
- plony główne- są to zasiewy roślin zajmujących największą (najkorzystniejszą) część okresu wegetacyjnego (od wiosny do lata)
- między plony- są to rośliny wysiewane między dwoma plonami głównymi
- plony wtóre- są to rośliny uprawiane bezpośrednio po międzyplonach ozimych ( jest mniejszy niż plon główny), plon główny tej samej rośliny jest większy. Międzyplony:
a) wsiewki międzyplonowe- siane są wiosną na polu zajętym przez plon głównym, po zbiorze plonu głównego dopiero siewki mają możliwość swojej wegetacji ( wsiewana w żyto seradela)
b) ścierniskowe- uprawiane są latem po wcześniej zebranych roślinach (najczęściej ozimych) i zbierane późnym latem lub wczesną jesienią tego samego roku (ich okres wegetacyjny nie przekracza 70dni).
c) międzyplony ozime- zajmują dane pole od późnego lata, od zbiorów plonów głównych do późnej wiosny ( wyka ozima, żyto ozime); tworzy najwięcej biomasy
- okres wegetacyjny- jest wtedy kiedy średni dobowa wynosi przynajmniej +50C
- stanowisko- jest to pole przeznaczone pod jakąś roślinę uprawną. Może być dobre, słabe, lub bardzo słabe.
---------------------------------------------
c) gleby Brelowie, o niskiej żyzności, gleby lekkie, o małej możliwości zatrzymywania wody i dużej przepuszczalności, o małej zawartości próchnicy.
d)gleby torfowe, które po gwałtownym osuszeniu, podlegają zjawisku murszenia i degradacji
(struktura włóknista zostaje rozpylona).
Czynniki kształtujące siedlisko są wzajemnie połączone:
- czynniki klimatyczne- światło, temperatura, opady, ruchy powietrza- zmiany temp. powodują go, opady i osady np. szadź.
- glebowe- zwane edaficznymi, obejmują fizyczne, chemiczne i biologiczne właściwości gleby. Optymalny skład gleby 50% fazy stałej, 25% gazowej i 25% wodnej.
- topograficzne- wysokość n.p.m., rzeźba terenu
- biotyczne- charakteryzują obecność roślin i zwierząt
- antropogeniczne- cechują wpływ człowieka na powstałe czynniki środowiskowe.
Zmiana którego kol wiek składu powoduje zmianę innych czynników, są one zależne od siebie
Poszczególne czynniki mają nie jednakowe znaczenie dla roślin, w różnych okresach ich życia np. zimotrwałość.

WYKŁADY 27.10.2008

Dwa podstawowe działy w produkcji rolnej:
- produkcja roślinna- stanowi podstawową bazę pastewna dla zwierząt. Odchody zwierząt stanowią bardzo ważny element składników pokarmowych dla roślin, są rozkładane przez mikroorganizmy glebowe i wchodzą w cykl krążenia pierwiastków. Słoma stanowi ściółkę dla zwierząt i potem jest przekształcana w obornik.
- produkcja zwierzęca

60% gleb lekkich w Polsce

Produkcja roślinna stanowi surowiec wielu gałęzi przemysłu rolniczego, np. browary, mleczarnie, krochmalnie. Najważniejszym źródłem produkcji roślinnej jest wypracowanie optymalnych warunków dla uprawianych roślin, a tym samym uzyskanie wysokich i wysoko jakościowych plonów.
- biosfera życia roślin glebowych- do 150m w atmosferze i 30m w litosferze
- biosfera życia roślin uprawnych- do 6m wysokości i 1-2m w głąb gleby
Polowa produkcji roślinnej zapewnia główną biomasę do życia organizmów.
- siedlisko- miejsce bytowania rośliny i zespół naturalnych i sztucznych czynników zewnętrznych na danym obszarze i wpływających na rośliny pośrednio lub bezpośrednio.
- ekologia- jest to nauka o domu; dotyczy roślin
- Agroekologia- dotyczy roślin uprawnych
W siedlisku naturalnym ingerencja człowieka jest ograniczona.
- technologie uprawowe- określają kształt różnych czynności wykonywanych na polu od momentu zbioru rośliny głównej do zbioru rośliny zasianej.
Technologie są zróżnicowane w zależności od wielkości gospodarstw.
- plon- jest wypadkową przeciętnej masy pojedynczej rośliny bądź poszczególnych organów danej rośliny i liczby roślin w jednostce powierzchni

Cechy produkcji roślinnej:
- produkt końcowy stanowią określone organy rośliny, wytworzone przez roślinę w wyniku ich wzrostu i rozwoju. Ilość tego plonu zależy od geometrii rośliny i układów warunków zewnętrznych kształtujących życie roślin (od siedliska)
- polowa produkcja odbywa się pod gołym niebem
- określona kolejność etapów produkcyjnych
- sezonowość prac związanych z porami roku
- sezonowość prac związanych z biologią rośliny
- wszystko jest zależne od warunków pogodowych
- w uprawie każdej rośliny brane jest pod uwagę jej wymogi glebowe
- plon u wielu roślin musi być reprodukcyjny
- w takich samych warunkach co roku plon jest różny
- straty plonowe
- plony zależą od warunków pogodowych i terminów zbioru

WYKŁAD 03.11.2008

W skutek zmienności osobniczej reakcja na czynnik biologiczny może być większa lub mniejsza

Czynniki siedliskowe i ich rola w życiu roślin:
- życie rośliny, wzrost rośliny, zwiększenie masy, ograniczenie wynikające z tworzenia nowych komórek, następnie tkanek, powiększanie organów. Wzrost mierzy się w jednostkach linearnych.
- rozwój roślin obejmuje cykl kolejnych nie odwracalnych zmian zachodzących w roślinie, od okresu embrionalnego po wegetacje, generacyjnej aż do stadium obumierania. Związany jest z wytwarzanie organów generatywnych.
Te dwa etapy przebiegają nie zależnie od siebie.
4 fazy:
- szybki wzrost i rozwój- rośliny wytwarzają obfitą masę nad ziemną w bardzo krótkim czasie
- powolny wzrost i szybki rozwój- wczesne owocowanie rośliny o słabo rozwiniętej części nadziemnej
- powolny wzrost i rozwój- odmiana roślin, które po długim okresie wydają część nadziemną i owoce ( rośliny późne)

Wpływ człowieka na regulacje czynników środowiskowych:
- czynne regulowanie- dostosowanie danego czynnika do potrzeb rozwoju rośliny np. spulchnianie gleby, wzbogacanie w biopierwiastki, zmiana kwasowości gleby
- bierne regulowanie- umiejętne wykorzystanie doboru roślin, o określonych warunkach glebowych i klimatycznych.
Największe znaczenie w produkcji roślinnej ma światło, temperatura, woda, tlen, CO2, osady, ciśnienie atmosferyczne, wiatr.
• Światło
Źródłem światła jest promienie słoneczne z emitowanych fal przez słońce, do powierzchni ziemi dociera światło w zakresie 150-4000nm, to światło dostarcza 45-48% energii. Oprócz tego do ziemi dociera światło UV określane jako chemiczne, które dostarcza 7% energii chemicznej.
Ilość promieni słonecznych docierającego do powierzchni ziemi podlega zmianom rocznym i dobowym. Długość dnia jest wyznaczana wschód 7h w grudniu, 16h 47min- 22 czerwca. Zależnie od pory roku zmienia się natężenie i skład widmowy.
Natężenie światła jest uzależnione od składu atmosferycznego, suche i czyste powietrze przepuszcza największa ilość światła- zanieczyszczone pochłania światło docierającego.
Światło dociera w postaci bezpośredniej i rozproszonej. Rozproszone występują w dni pochmurne. Odgrywa też dużą role w dni pochmurne ale też wietrzne.
Światło jest konieczne do biosyntezy chlorofilu. Jest warunkiem wytwarzania związków organicznych ze związków nie organicznych w fotosyntezie.
Zmiany oświetlenia również powodują zamykanie i otwieranie aparatów szparkowych, wpływają na wymianę gazową, na tępo asymilacji i transpirację. Pełnią ważną funkcję.

WYKŁAD 24.11.2008

Temperatura powietrza dodatnia nie wywołuje bezpośrednio szkód dla roślin.
Niskie temperatury mogą powodować duże szkody w produkcji. Obniżenie temp poniżej 00C powoduje stan anabiozy (życia utajonego), które wynika ze zmniejszonego oddychania roślin itp.
Dobrze oziębione powodują rożne reakcje w zależności od gatunku, u roślin jarych nawet niewielki przymrozek może spowodować obumieranie organów rozrodczych, a ozime są bardziej wytrzymałe w zależności od fazy rozwojowej.
Pszenica ozima najlepiej zimuje gdy osiągnie fazę fenologiczną od 2 do 4 liści.
Jęczmień ozimy gdy osiągnie fazę od 4 do 6 liści
Rzepak ozimy gdy wykształci rozetę liściową 6-8 liści
Rośliny wieloletnie koniczyny, lucerny. Części nadziemne po przymrozkach gniją natomiast na wiosnę odrastają z szyjki korzennej rośliny, nowe liście.
Rożna jest wytrzymałość roślin na niską temperaturę, najbardziej wytrzymałe jest żyto ozime do
-350C jeśli jest pokrywa śnieżna około 10cm
Pszenica ozima do -250C, jęczmień ozimy do -150C.
Również obojętna nie jest odmiana np. rośliny z Francji czy Włoch, są mniej odporne niż nasze krajowe.
Zimą zagraża roślinom nie tylko niska temperatura. Zimotrwałość jest cechą dziedziczną i w każdym pokoleniu ujawnia się ona fenotypowo, jednak co roku nie jest jednakowa.

Hartowanie roślin:
- 1 faza: zachodzi w niskiej temperaturze, ale temp. Powietrza od 1-50C co powoduje wyhamowanie wzrostu rośliny, sprzyja gromadzeniu się asymilantów, hydrolizie białek w związki nisko drobinowe, gromadzeniu się cukrów łatwo rozpuszczalnych w H2O, wzrasta wydajność koloidów czyli udział wody uwięzionej kosztem wody wolnej.
- 2 faza: przebiega w temperaturze -3 do -50C i wówczas następuje zanikanie plazmodesmów, które łączą plazmę sąsiadujących komórek, wysycenie plazmy kwasami tłuszczowymi.
Jeżeli podczas zimy nastąpi silne ocieplenie, a później nastąpią silne mrozy to nawet odmiany odporne tracą właściwości mrozoodporności, takie wahania temperatury są bardzo nie korzystne.
Po rozpoczęciu wegetacji, wiosną, wrażliwość roślin wzrasta na małe temperatury.
Różne są wymagania roślin co do temperatury kiełkowania, jest to jedno z kryteriów różnicowania siewu roślin.
Temperatura gleby wywiera jeszcze większy wpływ niż powietrze, zbyt wysoka powoduje suszę fizjologiczna, a niskie zamieranie roślin.
Temperatura gleby wpływa na szybkość pobierania wody i biopierwiastków przez korzenie,
- przyspiesza wzrost oddychania
-ma znaczenie na rozwój i życie mikroorganizmów w glebie
- wpływa na procesy rozkładu resztek organicznych, powoduje krążenie wody w glebie
Różnica między temperaturą powietrza a wody w glebie nazywa się gradientem cieplnym lub temperatur.
Jeśli ten gradient jest nie wysoki to sprzyja właściwemu wzrostowi i rozwojowi rośliny, natomiast wysoki gradient jeszcze wpływa korzystnie na gromadzenie się cukrów w korzeniu buraka, marchwi i innych, który przy słonecznej pogodzie przebiega prawidłowo po mino niskiej temperatury gleby.
Temperatura otoczenia roślin jest czynnikiem rozwoju rośliny.
-jaryzacja- przejście z fazy generatywnej do wegetatywnej. Rośliny ozime wymagają temperatury od 1-2 0C, jare przechodzą na wiosnę w temperaturę 5-100C w ciągu kilku dni.
Tempo indukcja poprzedza indukcję fotoperiodyczną.
Uszkodzenie roślin związane z temperatura:
-prowadzą do mniejszych lub większych start w plonach,
-spóźnione przymrozki wiosenne
- wysokie temperatury są szkodliwe na rozwój bulw ziemniaków
- wczesne przymrozki jesienne są szkodliwe dla roślin późno zbieralnych np. kukurydzy uprawianej na nasiona
- również szkodzą międzyplonom, które są uprawiane na wiosnę.

WYKŁAD 01.12.2008

Uszkodzenia roślin:
* wymarzanie- jest wynikiem bezpośredniego działania mrozu na nie okryte śniegiem rośliny, zależy do wytrzymałości na mróz konkretnego gatunku, odmiany roślin w obrębie gatunku zahartowania roślin. Rośliny dobrze zimują tylko te które mają długi okres jarowyzacji. I nie przechodzą przed zimą indukcji fotoperiodycznej. U zbóż najbardziej groźne jest przemarznięcie węzła krzewienia, a u dwuliściennych szyjki korzeniowej. Wpływa również na przemarzanie rzeźba terenu, południowe stoki SA gorsze do przezimowania roślin ze względu na silne wahania temperatury. Na nieprawidłowe nawożenie azotowe, zbyt duże na jare powoduje podatność roślin na wymarzanie, wynika to z nadmiernej ilości części wegetatywnych, ale często, z wytwarzania organów generatywnych. Gleba nie strukturalna nadmiernie zagęszczona, pozbawiona składników pokarmowych. Rośliny na takich glebach maja spowolniony wzrost i rozwój, są bardziej podatne na uszkodzenia niskich temperatur.
* wyprzenie- następuje gdy obfite opady śniegu pokrywają nie dostatecznie omarzniętą glebę, początkowo pod taka pokrywą utrzymują temperatury bliskie 0 w skutek czego rośliny dalej intensywnie oddychają, nie tak jak gleba by była zamarznięta. Długo na przedwiośniu zalęgająca duża pokrywa śnieżna również sprzyja wyprzeniu, jest tam wyższa temperatura, rośliny intensywnie oddychają i duszą się tam.
3 etapu wyprzenia:
- tracą węglowodany , a już ich nie wytwarzają ( długo trwa)
- rozkład białka
- rośliny dodatkowo zostają porażone przez pleśń śniegową
(2,3- krótko trwa, rośliny które uległy wyprzeniu, są jak gdyby uduszone, rośliny czarnieją, pokryte SA białym pleśniwym nalotem)
Nie wszystkie rośliny ulegają temu procesowi w jednym czasie. Żyto jest najbardziej wrażliwe, pszenica mniej, i jęczmień. Dwuliścienne są bardziej odporne, gatunki, odmiany roślin, które wypoczywają i kończą okres wegetacji w wyższej temperaturze, są bardziej odporne na wyprzenie, charakteryzują się większą zawartością węglowodanów.
* skorupa lodowa- różnice nasilenia szkód i stopień uszkodzenia, uzależniony od jej terminu powstania i grubości, jeśli tworzy się na wcześnie spadłym śniegu zwiększa się niebezpieczeństwo poprzedniego uszkodzenia czyli wyprzenia. Jeśli wytworzy się w pełni zimy na grubej warstwie śniegu, występują wyższe temperatury to ta skorupa nie jest szkodliwa dla roślin. Jeśli zmieni się ona w goło leć czyli warstwę lodu, dotyka bezpośrednio do roślin, może powodować ich zamieranie wskutek izolacji ich od atmosfery. Również , powoduje uszkodzenie mechaniczne, organów nadziemnych, poprzez przesuwanie lodu. Pod skorupą lodową wzrasta temperatura, w ciągu dnia i tym samym pobudza procesy życiowe roślin pozbawionych dostępu powietrza.
* wysmalanie- zachodzi wówczas gdy jest bardzo mało opadów śniegu, natomiast wieją suche i mroźne wiatry, taki układ pogodowy powoduje wysuszanie części nadziemnych rośliny, natomiast zamarznięta gleba nie pozwala uzupełnić wodę. Na niebezpieczeństwo wysmalania nasila się suche wiatry zdzierają wierzchnia warstwę roli, to powoduje że odsłonięty jest węzeł korzenia, wtedy rośliny giną bardzo szybko. Największe wysmalenie występuje u żyta.
* wysadzanie roślin i rozrywanie korzeni występuje na przed wiośnie gdy temperatura jest na tyle że rola pod roślinami odmarza w ciągu dnia, a zamarza w ciągu nocy. Gleby bogate w próchnicę mają dużą zdolność pochłaniania wody, to też zamarzając zwiększają swoją objętość, a rozmarzając powoduj ruchy gleb. Te zmiany objętości gleby powodują uszkodzenie rozrywanie korzeni, a często nawet wysadzanie roślin na wierzch. Szczególnie slinie występuje to zjawisko na glebach organicznych, na ten rodzaj uszkodzeń są szczególnie wrażliwe rośliny o korzeniu palowym. U roślin zbożowych rzadko się ono zdarza- u żyta, bo ma korzenie bardzo elastyczne, częściej u pszenicy występuje.
*Stosunki wodne w siedlisku są wypadkową wody dostarczającej im na dany obszar produkcyjny, w postaci opadów atmosferycznych, niedosytu wilgotności powietrza wpływający na parowanie i transpirację roślin, zdolności retencyjnej gleby i szaty roślinnej, a także ukształtowania terenu i budowy geologicznej.
*Średnia ilość opadów na terenach równinnych 450-700mm (rocznie), w górach ta ilość opadów wzrasta do 1000mm, a w tatrach do 2000mm na rok. Główny udział w wilgoci mają opady, mniejsze opady zimowe śniegu, a minimalne np. grad. Osady np. szron, rosa stanowią niewielkie źródło wody od 5 do 10% lokalnie.
Roczne sumy opadów nie są stałe, ulegają wahaniom, to samo dotyczy miesięcznej sumy opadów, a także terminów tych opadów. Ten czynnik w naszym kraju jest bardzo zmienny i mocno decyduje o wynikach produkcji roślinnej.
Zarówno susza jak i nie dobór opadów powoduje obniżenie plonów, ograniczenie wzrostu roślin, zakłócenie zbiorów, dla tego też dla produkcji roślinnej duże znaczenie ma rozkład opadów, ich nasilenie lub intensywność. Zboża potrzebują największej wilgoci.

WYKŁAD 15.12.2008

Oddziaływanie czynne człowieka na stosunki wodne w glebie:
-nawadnianie lub odwadnianie
- zabiegi agrotechniczne, spulchnianie roli, wyrównywanie powierzchni czyli przerwanie kapilar i parowania bezproduktywnego, orki

Bierne możliwości regulacji stosunków wodnych:
* lokalizacji w terenach produkcyjnych różnych użytków zagospodarowanie, wysokości zaleganych poziomów wody gruntowej
- łąki zakłada się tam gdzie poziom zewnętrzny wody gruntowej jest wyższy niż 40-60cm
- pastwiska 60-80cm
- pola uprawne poniżej 100cm
* wybór terminu siewu roślin
* głębokość siewu
* dobór kolejno uprawianych roślin w płodozmianie
* zmiany odczynu gleby
* odpowiednie nawożenie czyli proporcje makro i mikroskładników mają wpływ wskaźnik transpiracji
*dobór i hodowla roślin o mniejszym współczynniku transpiracji
* lasy i torfowiska w zasięgu obszarów produkcyjnych zmniejszają niedobory wilgotności powietrza i powodują częste opady atmosferyczne
*Odpowiednie nawożenie organiczne
Powietrze atmosferyczne i glebowe:
- stanowią bardzo ważny czynnik ekologiczny. Jest źródłem tlenu do oddychania i CO2 do fotosyntezy roślin, czyli są niezbędnym składnikiem warunkującym życie roślin samożywnych.
- azot atmosferyczny wykorzystywany przez rośliny zielone za pośrednictwem bakterii saprofitycznych, zdolnych do pobierania wolnego azotu z powietrza.
- zawartość tlenu w powietrzu w warunkach produkcji roślinnej jest nie wystarczająca dla roślin, natomiast ilość CO2 jest wielokrotna od optymalnego zapotrzebowanie a na fotosyntezę.
- wyższe stężenie CO2 następuje przy źródłach mineralnych, wybuchach wulkanów, skupiskach dużych miast, dużych ośrodkach przemysłowych. Mniejsze stężenie w rejonach morskich. Dobowa zmienność w obrębie doby jest duża, w dzień brakuje go rośliny pobierają go do asymilacji, w nocy jest go więcej jest go więcej bo odbywa się tylko oddychanie. Ruch poziomy powietrza wyrównuje stężenie , zmiany roczne są niewielkie. Wynika to z tego, że w zimie wydzielane są jego niewielkie ilości, asymilacja też jest mała, max przypada na jesień, bo asymilacja spada, wydzielanie jest wzmożona przez działanie mikroorganizmów, za dużo resztek jest składowanych. Na wiosnę stężenie spada, ogólną ilość CO2 w atmosferze szacuje się na 2mld ton i to starczyło by do asymilacji roślinom na 35lat. Nowe zapasy powstają podczas spalania kopalin, oddychania organizmów żywych, rozkładu resztek organicznych przez drobnoustroje.

Wiatr jako czynnik siedliskowy:
wiatr powoduje ruch powietrza wywołany cyrkulacją atmosferyczną związaną z ruchem obrotowym ziemi oraz gradientem barycznym. Czyli różnicą ciśnienia atmosferycznego na … obszarach prędkości wiatru wzrasta wraz z gradientem barycznym o kierunkach decyduje jakie przenosi powietrze. częstotliwość występowania wiatru jest bardzo zmienna w ciągu roku, a zmienność dobowa jest bardzo regularna, po bez wietrznej nocy prędkość wiatru wzrasta od wschodu słońca do południa, a zmniejsza się do zachodu słońca. W górach odwrotnie, rano i wieczorem duża siła wiatru. Wiatry wpływają pośrednio i bezpośrednio na rośliny, bezpośredni- transpiracja wzmaga się…..
Przy niedostatecznej wilgotności wzrasta prędkość wiatru, powoduje ujemny bilans w roślinach (traci turgor i więdnie), wysuszające działanie wiatru jest bardziej możliwe w temperaturze zbliżonej do ekstremalnej dla danej rośliny. W temperaturze bliskiej do max zwiększa się ciśnienie osmotyczne w komórkach przy szparkowych, skutkiem tego kurczą się one i nie zamykają. Roślina nie może ograniczyć transpiracji co powoduje więdnięcie. Dla niektórych roślin jest niezastąpiony do wytwarzania nasion i owoców i do wysiewania.
Rośliny wiatropylne wymagają wiatru do zapylenia, który powoduje przenoszenie pyłku z pylnika na znamię słupka. Również rozprzestrzenianie się nasion jest zależne od rozprzestrzeniania się roślin.
Na wiosnę przyspiesza ocieplenie i suszenie gleby, ……. zarodków, czyni szkody bo występuje energia wietrzna.
Atmosfera:
N- 78,08% | N- 78,08%
O- 20,95% | O- 10-20%
CO2- 0,03% | 0,3-2,7% (nawet do 12%)

WYKŁAD 05.01.2009

Klimat- determinuje produkcję roślinną, wpływa na skuteczność i możliwość wykonania wielu czynników agrotechnicznych.

Klimat morski
- obejmuje północną Polskę amplituda wahań dobowych jest mała, a wilgotność wysoka. Umożliwia to produkowanie dużej ilości biomasy roślinnej, a tym samym umożliwia produkcję zwierzęcą. Uzyskuje się obfite plony, produkcja roślin okopowych jest łatwa. Panuje w nim dużo chorób pochodzenia grzybowego i bakteryjnego, mniej szkodników zwłaszcza owadów, bardzo dużo występuje chwastów. Mniejsze nasłonecznienie powoduje mniejsze zaskorupienie gleby i parowanie wody z gleby. Taki układ daje możliwości produkcji roślin okopowych.

Klimat kontynentalny
- mroźne zimy i upalne lata, niekorzystne warunki dla rozwoju roślin ozimych (rzepak). Zbiór roślin na nasiona jest korzystny, uprawa roli jest dość utrudniona ze względu na małą ilość opadów i małą wilgotność, ilość chwastów i ich ekspansywność jest mniejsza, słabsze jest nasilenie chorób pochodzenia grzybowego i bakteryjnego. Natomiast szkodniki występują w dużych ilościach.

Klimat górski
- charakteryzuje się obfitymi opadami, dużą wilgotnością powietrza i wahaniami temperatur zarówno w roku jak i dniu, silne wiatry zwłaszcza w nocy, oraz późno schodząca pokrywa śnieżna powoduje że ten klimat jest mniej korzystny dla produkcji roślinnej. Liczba roślin jest ograniczona, zbiór też. Rzeźba terenu sprawia, że gospodarka jest utrudniona . narzędzia są specjalistyczne. Powinna tu dominować produkcja zwierząt ze względu na korzystne warunki zdrowotne, oraz możliwości pasz na użytkach zielonych. Gospodarstwa są niewielkie.

Technologia uprawy roli:
-Rola- powierzchnia warstwowa gleby na którą działają narzędzia i maszyny uprawowe, jej grubość odpowiada głębokości pracy i pogłębiaczy (30-40cm)
-Celem uprawy jest stworzenie optymalnych warunków do wzrostu i rozwoju roślin uprawowych. Stan ten uzyskuje się wykonując w różnych porach roku zabiegi uprawowe. Liczba i kolejność zależy od zwięzłości, zawilgocenia, wymagań roślin
- te czynności mają na celu:
* uregulowanie stosunków wodnych i powietrznych gleby
* poprawę właściwości chemicznych i fizycznych biologicznych gleby
* wymieszanie z glebą materii organicznej pochodzącej z resztek pożniwnych i nawozów organicznych
*ograniczenie występowania chwastów, zarodników chorób,
- uprawa roli składa się z czynności wykonywanych narzędziami, maszynami, które różnorako wpływają na rolę.
- pojedynczą czynność wykonywaną jakim kol wiek narzędziem nazywa się zabiegiem uprawowym np. orka, bronowanie, wałowanie
- pojedynczy zabieg (uprawianie) rzadko spełnia stawiane przed uprawą roli zagania, dlatego dla wykonania celu wykonuje się w określonej kolejności i porze roku szereg zabiegów- nazywa się to zespołem zabiegowo-uprawowym
- aby stworzyć optymalne warunki do rozwoju roślin najczęściej stosuje się więcej niż jeden zespół uprawowy pod określoną roślinę, od zbioru przedplonu do zbioru właściwej rośliny, którą wysiewamy po danym przedplonie- nazywamy całokształtem uprawy roli pod daną roślinę

Rodzaje zabiegów uprawowych:
- zabiegi odwracające rolę za pomocą orki
- zabiegi spulchniające i wyrównujące (bronowanie, drapaczowanie)
- zabiegi ugniatające i kruszące rolę (wały)
- zabiegi specjalne wykonywane raz na kilka lat (orki melioracyjne wykonuje się na glebach piaszczystych, wprowadza się tu raz na kilka lat wkładki, które zmieniają właściwości gleby)

Ad.1. orki;polegają na ocięciu, podniesieniu i przemieszaniu wybranej skiby czyli …. gleby z jednoczesnym jej odwróceniem.
W systemie podłużnym orka jest czynnością zasadniczą, najsilniej zmieniającą warstwę gleby, np. pługi bez lemieszowe, lemieszowe
Każdą orkę charakteryzują: głębokości i szerokości skiby, głębokość zależy od celu uprawi i miąższości gleby.
- orki płytkie do 15cm
- orki średnie do 25cm
- orki głębokie do 35cm
- orki b. głębokie powyżej 35cm
Orkę można wykonywać na kilka sposobów, decyduje o tym kształt pola i rzeźba. Na polach o kształcie kwadratu, prostokąta orkę wykonuje się w tzw. Składy, albo tzw. zagony o różnym kształcie wykonuje się orki figurowe.
W zależności od pełnionych funkcji orki dzielimy na:
1. Zasadnicze ( służą do wykonywania upraw podstawowych polegających na przykryciu terenu pożniwnych oraz za oranie roli pod siew roślin ozimych i jarych)
2. Uzupełniające
3. Specjalne

Ad.2. wykonywane są dodatkowo poza orkami zasadniczymi, zalicza się orki odwrotne i wiosenne.

WYKŁAD 12.01.2009

-Orki zasadnicze- podorywki, orki siewne
- podorywki- wykonywanie bezpośrednio po zbiorze roślin i jej zadaniem jest przykrycie resztek po zbiorowych czyli ściernisk, zwalczanie chwastów oraz zahamowanie po produktywnego parowania wody. Jest orką płytką, wykonywaną od 6 do 10cm. W wyjątkowych sytuacjach jest orką głębszą, w sytuacji wydobycia rozłogów perzu. Nawet do 15cm w tej sytuacji. Stosunek głębokości do szerokości skiby wynosi 1:2. Dobrze pokrywa warstwy pożniwne.
- bronowanie- połączony z podorywką, ma za zadanie zagęszczenie wierzchniej warstwy roli, aby przerwać bezproduktywne parowanie.
Podorywka powinna mieć taką głębokość aby nie pozwolić parować głębszym warstwom roli.
- orka siewna- wykonywana 3-4 tyg. Przed siewem ozimym na średniej głębokości 16-25cm. Powinna dobrze kruszyć, dosypywać skiby. Stosunek głębokości do szerokości powinna wynosić od 1 do 1,4. Wykonywane w odpowiednim terminie, gdy rok się nie… Należy połączyć z bronowaniem, aby zagęścić wierzchnia warstwę gleby. Jak nie ma czasu wykonać jej 3 tygodnie przed siewem tylko później to trzeba ją połączyć z wałowaniem, wałem wgłębnym Campbella. On ma za zadanie przyspieszyć naturalne zagęszczenie gleby w dolnych warstwach gleby, a wierzchnie warstwy od 3 do 4cm pozostawić pulchne.
- orka przedzimowa- jest orką najgłębszą, bo na głębokość od 25 do 30cm. Pozostawione na zimę role w ostrej skibie bez bronowania. Głębokość do szerokości w stosunku 1:1 co sprawi że w okresie zimy rola głęboko przemarza, skiby się kruszą, uzyskana zostaje lepsza sprawność biologiczna. Na ostrych skibach zatrzymuje się też śnieg. Ta orka powoduje zwiększenie o 30% objętości gleby. Wykonujemy ją na pełną głębokość warstwy ornej w glebie, na glebach płytkich na 18-25cm wykonujemy tę orkę.
Wszystkie orki zimowe powinne być wykonywane na polach przeznaczonych do siewu roślin jarych, są dla roślin jarych orkami siewnymi. Połączona ona jest z wykorzystaniem urządzeń do pogłębiania tzw. pogłębiaczy. Nie wykonuje się ich tylko na glebach torfowych
- orka odwrotna- służy do przyorywania nawozów organicznych na glebach zwięzłych. Wykonuje się ją jesienią po wcześniej wykonanej podorywce na głębokość 18-20cm. Na 3tygodnie przed orką zimową.
- orka wiosenna- zło konieczne, gdyż powoduje nadmierne przesuszenie warstwy ornej, zwiększa zachwaszczenie, najlepiej się wykonuje ją jak najwcześniej gdy gleba się nie marze. Wykonujemy ją pługiem z przedpłużkiem.
- orka razówka- wykonywana jest gdy okres od zbioru przedplonu do siewu następnej rośliny jest zbyt krótki aby wykonać podorywkę i orkę siewną. Najczęściej wykonuje się przy siewie międzyplonów jest tzw. międzyplonem ścierniskowym. Powinna dobrze kruszyć glebę i przykrywać resztki ścierniskowe. Wykonywać na średniej głębokości
- orka melioracyjna- bardzo głęboka do 40 i więcej centymetrów. Wykonywana specjalnymi pługami np. pług profesora Nawrockiego. Na glebach piaskowych się wykonuje poprzez wgłębne wprowadzenie substancji mineralnych, organicznych, aby poprawić właściwości fizyczne tych gleb.
-zabiegi spulchniające i wyrównujące role- powodują rozluźnienie i mieszanie uprawianej warstwy maszynami spulchniającymi. Do ich wykonywania wykorzystywane są brony, drapacze i głębosze. Zabiegi wyrównujące przy pomocy włóki i bardzo lekkich bron. Jej zadaniem jest pokruszenie warstwy wierzchniej roli. Narzędzia doprawiające role po orce działają płytko. Przysparzają one rozpad gleby organicznej i próchnicy. Dlatego te zabiegi powinne być wykonywane tyle ile jest niezbędne, aby na wiosnę za bardzo nie przesuszyć roli.

Od najgłębiej działających do najpłycej
- głębosze
- drapacze
- brony
-włóki
-Drapaczowanie- zabieg uprawowy powodujący spulchnianie, kruszenie i mieszanie roli. Wykonuje się przy pomocy różnych drapaczy:
- grubery- zęby sztywne lub półsztywne zakończone
-kultywator- zęby sprężynowe zakończone redliczką
- ekstyrpatory- zakończone sercowatą redliczką lub gęsią stópką
- skarylikstory???- zęby w kształcie noży do krojenia darni np. łąkowej.
Drapaczowanie- powinno być ukośne lub poprzecznie do orki. Nie należy drapaczować orki zbyt … bo się zamazuje i nie rozkrusza.
- bronowanie- zabieg płytki, płytkie rozkruszenie roli i stworzenie pulchnej warstwy wierzchniej. Przy użyciu bron zębatych o różnym stopniu ciężkości lub bron do niszczenia chwastów (brony Wertera, chwastowe)
- włókowanie- najpłytszy zabieg spulchniający i wyrównujący zaoraną rolę. Jest pierwszą uprawką rośliną na glebach zwięzłych. Polega na ścinaniu grzbietów skib, ograniczeniu parowania wody oraz przyspieszeniu ogrzewania wierzchniej warstwy roli.
- głęboszowanie- polega na spulchnianiu roli bez jej odwracania i kruszenia. Zabieg ten wykonuje się na glebach zwięzłych i średnio zwięzłych na których ograniczony jest rozwój systemu korzeniowego roślin, albo również utrudniony pionowy ruch wody. raz na kilka lat na głębokość od 40 do nawet 80cm.

WYKŁAD 19.01.2009
Zabiegi ugniatające i kruszące- zgęszczanie tej warstwy roli, która nadmiernie została spulchniona wcześniejszymi narzędziami. celem jest rozkruszenie albo wciskanie danych agregolów, brył w glebę w celu ich pokruszenia. Zabiegi ugniatające role wykonuje się za pomocą różnych wałów (zabieg wałowania). Wały stosowane do uprawy roli maja różną budowę, masę i budowę części roboczych. ze względu na części robocze wały dzielą się na ugniatające i wyrównujące rolę, kruszące rolę, wały zagęszczające rolę, wgłębne
- wały gładkie- poprawienie stosunków wodnych w wierzchniej warstwie roli. Stosuje się u roślin płytko wysiewnych (motylkowe wieloletnie, warzywa) i jeśli na wiosnę są nie są korzystne warunki wilgotnościowe,
*kruszące służą do kruszenia danych agregatów, głównie na glebach zwięzłych i średnio zwięzłych oraz do niszczenia skorupy lodowej w zimie. Najlepiej z tych wałów sprawdzają się wały pierścieniowe, zębowe, kombinowane np. kembricz, krospill. Również wały kolczaste, a nawet brony kolczaste.
- wały ugniatające głębne warstwy roli- wykorzystywane do przyspieszenia zagęszczenia gleby po zbyt późno wyrobionej orce siewnej. Wał Campbella z pierścieniem kanciasto zakończonym, zgęszczają dolne warstwy roli, wały strumieniowe, które odpowiednio zagęszczają role.
……… glebę za pomocą wałów nie można ich stosować na glebach mineralnych nadmiernie nawilgoconych.
Rodzaje zespołów uprawnych:
-zespół zabiegów przedżniwnych letnio-jesiennych (pod rośliny ozime)
1 --//--- pożniwnych
2 --//--- przedzimowych
3 --//--- wiosennych
4 --//--- pielęgnowania

Każdy kolejny jest korzystny, one się wzajemnie uzupełniają. mniej lub więcej zabiegów składa się na zespół
1. Rozpoczyna całokształt tej uprawy roli pod rośliny ozime i jare; obejmuje wszystkie zabiegi wykonywane w miesiącach letnich po zebraniu rośliny przedplonowej (zbożach, rzepaku, strączkowych) po zbiorze rośliny w plonie głównym
Pod rośliny ozime uprawki powinno się wykonywać od 2 połowy lata do początku jesieni, dla roślin jarych wykonuje się do późnej jesieni.
W kolejnej uprawce roli wykonuje się podorywkę oraz w zależności od potrzeby drapaczowanie. Równanie jest to możliwość ograniczenia zachwaszczenia przez choroby złogowe.
2. Pod szadź ozimych roślin- podstawowym zabiegiem jest orka siewna, później zabronowanie.
3. Obejmuje czynności uprawowe wykonywane w okresie przedzimowym na polach przeznaczonych pod rośliny jare. Wykonuje się często jeden zabieg- orkę przedzimową, na glebach zwięzłych odwrotka orka i ….. orkę odwrotkę na co nadała przykrycia nowym organizmom, wykonuje się je na głębokości od 15 do 25cm na od 2 do 4 tygodni przed wykonaniem orki przedzimowej. przystępuje się przed nastaniem zimy, a rolę pozostawia się w ostrej skibie. nie wykonanie zabiegu przed zimą jest błędem.
4.
5. Charakterystyczna dla różnych roślin np. inne zabiegi w szerokich i wąskich.

udało mi się kilka błędów poprawić Razz

Moncia

Ewelcia jesteś wielka:)

ewelcia

ponawiam prośbę o uzupełnienie ich i korektę jak ktoś ma takie same wykłady Razz

eewelinaa

super

) jutro zobacze na moich kserowkach, jak cos nowegozobacze to dopisze Smile

ewelcia

ok dzięki

PIOTER

nie, no respekt Very Happy

prawdziwy Anioł :]

ewelcia

oj na Anioła to ja się chyba nie nadaje Razz

pchelowski

[link widoczny dla zalogowanych]
ściąga powiększona o brakujący wykład Smile

smacznego

ewelcia

śliczne dzięki Smile

--AsieK--

zauważyłam błąd w wykł z 1grudnia. jest napisane coś o jonizacji roślin ;] chodzi raczej o jarowizację

pchelowski

zgadza się Wink

ewelcia

dzięki za poprawienie jak wspomniałam wcześniej ciężko było się doczytać zaraz poprawie Smile

andrzej

no i gdzie te wykłady z ppr asiu co miałaś wrzucić??

iska2803

dowiedziałam się jakie były pytania na egzaminie z ppr-u na zaocznej ochronie.
1.wyjaśnić pojęcie i proces jarowizacji
2.wyjaśnić co to jest fotoperiodyzm
3. opisać po kolei procesy jakie wykonuje się na polu
Więcej pytań koleżanka nie pamiętała.
Radziła też przyłożyć się do zaliczenia w pierwszym terminie, bo podobno potem jest ciężko...

stefka

dostałam to na maila podobno z poprzedniego roku
Oto pytanka z PPRów
I Zestaw
1. Typy siedlisk lądowych - charakterystyka
2. Wymień postacie wody glebowej, oraz rodzaje sił utrzymujących wodę w glebie.
3. Podaj normy, terminy siewu i zbioru, średnią wielkość plonu oraz skład chemiczny nasion następujących roślin: gryka, pszenżyto ozime i groch siewny.
4. Przedstaw całokrztałt uprawy roli dla przenicy ozimej w stanowisku po wsiewce roślin strączkowych.)
5. Wymień źródła substancji organicznej w glebie oraz kierunki rozkładu.
6. Rodzaje międzyplonów - charakterystyka.
Zestaw II
1. Co to jest próchnica glebowa oraz jej zawartość w warstwie ornej gleb Polski.
2. Uprawa roli dla buraka cukrowego po przenicy ozimej.
3. Podaj normy, terminy siewu i zbioru, średnią wielkość plonu oraz skład chemiczny nasion następujących roślin: żyto, pszenica, groch siewny, ziemniak.
4. Przedstaw podział roślin lądowych w zależności od wymagań wodnych oraz okresy krytyczne w rozwoju roślin uprawnych.
5. Omów procesy oddychania gleby i czynniki na nie wpływające.
6. Wymień rodzaje uszkodzeń roślin uprawnych związanych z różnymi czynnikami klimatycznymi.
Zestaw III
1. Biocenoza i agrocenoza>
2. Ugór, odłóg - co to jest?
3. Podaj normę wysiewu lub sadzenia, średni plon poznanych roślin okopowych oraz skład chemiczny soi, przenicy ozimej, kukurydzy zwyczajnej.