Ekosystemy Wodne Świata

agatha

no i co?

Emi ;)

Wybaczcie, że dopiero teraz i w takiej formie,ale mam problemy z internetem i nie moge załadować prezentacji...

Amazonka (oryginalna nazwa Amazonki to Rio de las Amazonas, Río Amazonas) – rzeka Ameryki Południowej o największym średnim przepływie na Ziemi.
Jej długość jest sprawą kontrowersyjną, najczęściej podawana jest wartość 6400 km, jednak według innych źródeł jest to pierwsza rzeka na świecie pod względem długości (7040 km), o 390 km dłuższa od Nilu. Amazonka posiada największe na świecie dorzecze (o powierzchni ok. 7 mln km²) i największe zasoby wodne. W jej dorzeczu wyrastają największe lasy tropikalne.
Przepływa przez terytorium trzech państw, a mianowicie Brazylii, Peru i Kolumbii. Wpada do Oceanu Atlantyckiego.
Na rzece tej żeglować można jedynie na długości czterech tysięcy trzystu kilometrów. Jest to najważniejszy komunikacyjny szlak Ameryki Południowej.
Pierwszym człowiekiem, który przepłynął Amazonkę od Andów do ujścia był Hiszpan Francisco de Orellana.

Źródło rzeki odkrył polski podróżnik Jacek Pałkiewicz.
Za to odkrycie został uhonorowany m.in. odznaczeniem Kawalera Orderu Zasługi Republiki Włoskiej w 1996 r.
Wśród wielu niebezpieczeństw Francisco de Orellanie zagrażały wrogo nastawione tubylcze ludy, w tym plemię wojowniczych kobiet. Gdy opowieści o nich rozeszły się po świecie, zaczęto je nazywać Amazonkami, przez skojarzenie z mitycznymi greckimi wojowniczkami. W taki sposób rzeka zyskała swoją nazwę. Sam Orellana nazywał ją jednak El Rio Mar, czyli Rzeka-Morze.
Rzeka ta płynie przez Peru i Brazylię oraz częściowo, jako rzeka graniczna, przez Kolumbię. Źródła Amazonki znajdują się w peruwiańskich Andach na wysokości 5170 m n.p.m.

Wypływa ze stoków góry Quehuisha, małym potokiem o nazwie Apacheta, znajdującym się w regionie Arequipa. Do jej ujścia w Atlantyku płynie w kierunku wschodnim przez Nizinę Amazonki.Najdalsze dopływy Amazonki spływając wartko z gór, rzeźbią wąwozy w ich wschodnich zboczach, wymywając z podłoża glinę, która nadaje strumieniom kolor kawy z mlekiem. Mimo to nazywa się je „białymi wodami”. Istnieją też dopływy zwane czarnymi wodami, zabarwione rozkładającymi się resztkami roślin bagiennych. Te, mimo ciemnego koloru, są bardzo przejrzyste.

Amazonka posiada kilka rzek źródłowych, w zależności od przyjęcia jednej z nich za główną, podaje się różną długość. Obecnie, najczęściej za rzekę źródłową przyjmuje się Ukajali, rzadziej Marañón. Według pomiarów peruwiańskich Amazonka jest najdłuższą rzeką świata. Razem z Ukajali i Carhuasantą liczy 7025 km. Natomiast długość Amazonki wraz z Marañón wynosi około 6400 km.
W środkowym biegu, od ujścia Javari do ujścia Rio Negro, Amazonka nazywana jest Solimões. W pobliżu brazylijskiego miasta Manaus, około 1200 km od wybrzeży Oceanu Atlantyckiego, dochodzi do tzw. „zaslubin rzek”, gdyż tu łączą się „białe wody” Amazonki z „czarnymi”. Dla wielu Brazylijczyków właściwa Amazonka zaczyna się właśnie w tym miejscu. Szerokość rzeki dochodzi w środkowym biegu do 20 km, zaś w biegu dolnym do 100 km. Ujście Amazonki do Atlantyku ma postać rozległej delty z licznymi, oddzielonymi od siebie, ramionami (około 200 odnóg). Największe z ramion mają charakter estuariów, rozpoczynających się nawet 350 km od oceanu. Przy ujściu rzeka ma prawie 80 km szerokości.
Maksymalny przepływ przy ujściu dochodzi do 300 tys. m³/s (średni roczny wynosi ok. 120 tys. m³/s). Tak duże masy słodkiej wody powodują wysładzanie wody oceanicznej w odległości do 400 km od ujścia. Ze względu na różnice w pojawianiu się deszczów zenitalnych na półkuli północnej i południowej Amazonka wzbiera dwukrotnie w ciągu roku.

Pływy sięgają do 1400 km od ujścia rzeki.

Do Amazonki wpada ponad 15 tys. rzek.
Nigdzie na świecie nie ma większego bogactwa flory niż w Amazonii. Osiągające wysokość 60 m drzewa zasłaniają słońce, więc nawet w suchych lasach podłoże wysłane jest gnijącymi resztkami roślin. W dżungli rosnącej na terenach zalewowych, drzewa i krzewy mają często korzenie szkarpowe, dzięki którym mogą przetrwać w tak trudnych warunkach. We wszystkich rodzajach lasów wielopiętrowe korony drzew tętnią życiem. Liany, storczyki i rośliny ananasowate współzawodniczą o lepsze miejscach na najwyższych gałęziach, będących również schronieniem dla małp, leniwców, kolibrów, papug, ogromnych motyli i nietoperzy.

W Amazonce żyje wiele niezwykłych i niespotykanych zwierząt: m.in.: delfiny, manty, żółwie skórzaste, krokodyle, aligatory, kajmany oraz ok. 2 tys. gatunków ryb, a wśród nich kolorowe neonki i skalary, śmiertelnie niebezpieczne płaszczki, największa ryba słodkowodna - arapaima, węgorz elektryczny oraz piranie.
Brzegi rzeki są doskonałym miejscem do prowadzenia obserwacji egzotycznych gatunków zwierząt. Odwiedzane są one przez zimorodki, czaple, ibisy czy też papugi i tukany.
Manta (Manta birostris) – ryba chrzęstnoszkieletowa, największy przedstawiciel rodziny mantowatych. Nazywana także diabłem morskim.
Arapaima (Arapaima gigas) – ryba z rodziny kostnojęzykowych, czasami wyodrębniana do Arapaimidae. Znana także jako piraruku (ryba czerwona) lub paiche. Jedna z największych słodkowodnych ryb świata.
Piranie - okryte najgorszą sławą wśród ryb, mają ostre jak brzytwa zęby. Te zaledwie 30-cm ryby polują gromadnie i z dużego ssaka w ciągu zaledwie kilku sekund są w stanie pozostawić tylko szkielet, szczególnie jeśli jest on chory lub zraniony. Jednak wbrew obiegowym opiniom nie zdarza się to często. Na normalną dietę piranii składają się bowiem ryby, a także nasiona i owoce.
Amazońska anakonda – jest największym i najcięższym wężem na świecie. Może osiągnąć długość 10 m i wagę ponad 200 kg. Wąż ten doskonale czuje się w wodzie. Na błotnistych brzegach rzek lub w płytkich jeziorkach zasadza się na zdobycz, taką jak ptaki wodne, żółwie, kapibary, tapiry. Potrafi napaść nawet na 2,5-m kajmana, którego dusi i połyka w całości. Po takiej uczcie anakonda jest w stanie obywać się bez pożywienia całymi tygodniami.
Zagrożenia
Roztopy w górach i obfite opady powodują częste wylewy rzeki, do których dochodzi przez większość roku. Ogromny obszar puszczy zwany varzea, dorównujący powierzchnią Islandii, całymi miesiącami znajduje się nawet 9m. Pod wodą, a niektóre jego części, igapós, zalane są prawie przez cały rok.

Nietypowe susze z ostatnich lat w rejonie Amazonii spowodowały, że „zielone płuca świata” wyeliminowały w ubiegłym roku więcej dwutlenku węgla niż go wchłonęły. Susze te mogą być wynikiem wyższej temperatury wód powierzchniowych tropikalnej części Atlantyku. To z kolei może być skutkiem globalnego ocieplenia, wywołanego działalnością człowieka, powodującą emisję CO2 i efekt cieplarniany.

Suszę z 2010 roku naukowcy nazywają największą od 100 lat. Co ciekawe, tak samo nazwano tę sprzed 5 lat, kiedy też odnotowano najniższy poziom wód Amazonki od 60 lat. W ubiegłym roku było jeszcze gorzej, a część dopływów tej rzeki po prostu wyschła.
Ciekawostki
W każdej sekundzie z Amazonki do Atlantyku wlewa się 116 tys. Ton wody, niemal 3 razy więcej niż z Missisipi i 60 razy więcej niż z Nilu.
Jedna piąta wody dostarczanej do oceanów przez rzeki pochodzi z Amazonki.
Amazonka wpada do Atlantyku z taką siłą, że prąd słodkiej wody dociera nawet 160 km od wybrzeża.
Aż siedem dopływów Amazonki ma długość ponad 1600 km, a najdłuższy z nim-Madeira-3200 km.
Dżungla rosnąca po obu stronach Amazonki stanowi jedną trzecią lasów równikowych na świecie.

Kruq

też wrzucam dopiero teraz, bo od tyg nie wchodziłem na forum wiec nie wiedziałem co sie tu dzieje...

Bajkał to najstarsze, a zarazem najgłębsze jezioro świata. Jezioro znajduje się w ryftcie bajkalskim. Jego powstanie związane jest z odsuwaniem się płyty amurskiej od płyty euroazjatyckiej wywołanym kolizją płyty indyjskiej z Azją, rozszerzeniem pacyficznych stref subdukcji i ciepłem płaszcza ziemskiego. Ocenia się, że wiek Bajkału może być większy niż 25 mln. lat. W tym czasie na dnie gromadził się materiał osadowy przynoszony z biegiem dopływów jeziora. Grubość osadów dennych naukowcy oceniają na ponad 7 km.
Bajkał w liczbach
Wiek – ok. 25 mln lat
Powierzchnia - 31 500 km²
Powierzchnia zlewni -557 000 km²
Objętość - 23 000 km³
Głębokość max – 1642 m
Głębokość średnia – 730 m
Miąższość osadów dennych – 7 km
Długość - 636 km
Szerokość – 14-80 km
Kryptodepresja - 1186,5 m p.p.m.
Wysokość lustra - 455 m n.p.m.
Rzeki zasilające - 460
Wyspy – 27
Przeźroczystość – ok. 45 m
Rośliny i zwierzęta – ok. 2630 gatunków

Jezioro Bajkał leży w dorzeczu rzeki Jenisej. Spośród 460 rzek wpadających do Bajkału, wypływa z niego tylko jedna – Angara (prawy dopływ Jeniseju). Jej początek ma aż 1,1 km szerokości.
Klimat Bajkału
W kotlinie Bajkału klimat jest znacznie bardziej łagodny niż na górskich grzbietach i poza nimi. Nad jeziorem roczne temperatury wahają się od -15 do 20 °C, poza kotliną od -45 do 35 °C. Na powierzchnię jeziora spada zaledwie 300 mm opadów rocznie, w górach ponad 1000. Śnieg leży w górach średnio 250 dni w ciągu roku.
Zimą wody jeziora są skute ponad metrową warstwą lodu przez 4-5 miesięcy. Jednak na dużej głębokości woda zachowuje stałą temperaturę - ok. 3,5°C.
Fauna i Flora

Bajkał charakteryzuje wielkie bogactwo flory i fauny. Ocenia się, że występuje w nim ok. 2630 gatunków roślin i zwierząt, w tym wiele (60% gatunków) gatunków endemicznych, np. foka bajkalska (Pusa sibirica), omul bajkalski (Coregonus migratorius Georgi), gołomianka (Comephorus baicalensis), czy cyraneczka bajkalska (Anas formosa). Bogactwo to, jest wynikiem 25 milionów lat izolacji, wielkości, a zarazem odporności na degradację. Nazywany jest często rosyjskim Galapagos, gdyż jego ekosystem jest bardzo zrównoważony.

Jest to jedno z nielicznych jezior zasiedlonych przez gąbki słodkowodne oraz jeden z niewielu (oprócz Morza Kaspijskiego i paru jezior w północnej Europie), w którym żyją foki - ponad 60 tys. fok, które kiedyś dostały się tu z oceanu i zadomowiły się. Spotkać je można wszędzie, ale najliczniej w rejonie wysp Uszkanje. Jeszcze niedawno prowadzono odstrzał - około 6 tys. szt./rok, co spowodowało pewną nerwowość wśród fok, dlatego też trudno je zobaczyć, gdyż są bardzo płochliwe. O ile nie zostaną wcześniej zastrzelone dożywają sędziwego wieku 60 lat. 90% diety foki bajkalskiej stanowi gołomianka.

Gołomianka
Gołomianka jest rybą zasiedlającą głębiny jeziora- w dzień żyje na głębokościach ok. 1 km, ale w nocy wynurza się prawie pod powierzchnię - zjawisko bardzo rzadkie, jest to w zasadzie wyjątek wśród ryb głębinowych. Jest jedną z nielicznych na świecie ryb żyworodnych. Chętnie zjadana przez foki bajkalskie, gdyż zbudowana jest głównie z tłuszczu (44 % wagi ciała).
Gołomianka
Cyraneczka bajkalska
Omul
Gatunek zamieszkujący wody do głębokości 400 m, osiąga długość 56 cm i masę do 4 kg. Odżywia się narybkiem innych gatunków i bezkręgowcami. Kiedyś liczny, w latach 70-tych bardzo przetrzebiony, obecnie znów się odradza, co ma związek z mniejszym zapotrzebowaniem w regionie, a co za tym idzie z mniejszym pozyskiwaniem tej ryby.

Zależności troficzne z udziałem gatunków endemicznych
fitoplankton
Zagrożenia dla Bajkału
Jezioro ma duże znaczenie dla żeglugi i rybołówstwa. Dwa największe porty nad Bajkałem to Ust-Barguzin i Siewierobajkalsk. Na przełomie lat 80/90. XX w. połowy ryb wynosiły 2 tys. ton ryby rocznie, z tego 70% stanowił omul bajkalski. W pewnym okresie liczebność omula wyraźnie spadła, dziś gatunek się odrodził i nadal pełni ważną rolę w rybołóstwie.
Port w Bajkalsku

W 1967r. po ośmiu latach budowy w Bajkalsku oddano do użytku Kombinat Celulozowo-Papierniczy, którego ścieki są do dziś zagrożeniem dla Bajkału. Wojskowi bowiem, potrzebowali celulozy do wzmacniania opon samolotów bojowych.
Do dziś, strefa zagrożenia Bajkału rozciąga się w promieniu dwudziestu pięciu kilometrów od miejsca zrzutu ścieków.
Bajkalski Kombinat Celulozowo-Papierniczy

W 2008 roku w Bajkalskim Kombinacie Celulozowo-Papierniczym zainstalowano system oczyszczania ścieków z zamkniętym obiegiem wody. Sprawiło to, że fabryka stała się nierentowna. Musiała bowiem zrezygnować z produkcji bielonej celulozy, która przynosiła kombinatowi największe dochody, a która wymaga otwartego obiegu wody.
Fabryka ma ogromne znaczenie dla liczącego 17 tys. mieszkańców Bajkalska. Przed wstrzymaniem produkcji zatrudniała 2 tys. osób, w 2008 roku zwolniła 1,5 tys. pracowników. Zwolnieni domagają się od władz rozwiązania problemów kombinatu.
Od marca 2010 roku Bajkalski Kombinat Celulozowo-Papierniczy znów posiada zgodę na odprowadzanie ścieków do jeziora Bajkał oraz na składowanie i spalanie odpadów na brzegu.
W efekcie toksyczne ścieki płyną rurami prosto do Bajkału. Ponad 80 tys. metrów sześciennych dziennie.

Jeszcze przed budową kombinatu doszło do katastrofy środowiskowej na Bajkale. Otóż w 1959r. postawiono tamę na Angarze w Irkucku. Poziom wody wzrastał tak, że z czasem nawet na Bajkale podniósł się o 1m. Wspólnie zarządzono, że trzeba spuścić wodę o 75 cm. Zrobiono to na wiosnę, kiedy dwa gatunki gołomianki złożyły gniazda na linii wody. Wyginął cały narybek i samce pilnujący gniazd. Przerwany został układ pokarmowy Bajkału. Narybkiem tych dwóch gatunków gołomianki żywią się wspomniane wcześniej omule – najważniejsze ryby przemysłowe jeziora, które jednocześnie są podstawą diety mieszkających wokół Bajkału ludzi.
Zapora na Angarze w Irkucku

W 1996r. Bajkał został wpisany przez UNESCO na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości.

dorota

no super... w porę się wszyscy opamiętali

Aska

nie ma jutro koła i ktoś się będzie musiał tłumaczyć Razz

P
a tak serio to powiedzmy mu ze za tydzien na lowiskach napiszemy, co?

agatha

no nie róbmy jutro, chociaż za tydz mnie nie ma, ale jutro to słaby termin bardzo

Emi ;)

Uzupełnienie od dr Płaski z Amazonki. Sorki,ale nie mogłam wcześniej. Ale lepiej późno niż wcale.

Białe wody-rzeki białych wód są mętne o lekko brązowym zabarwieniu, widocznośc jest ograniczona z powodu osadów,. w głównym nurcie rzeki praktycznie nie występuje roślinność , żyją głównie ryby, któe są zbyt duże, aby można je było hodować w domowym akwarium, w spokojnych zatoczkach występują rybki akwariowe i roślinność. Białe wody występują w niektórych miejscach Amazonki, Orinoco i Napo.
Fauna:akary,ziemiojady, skalary, pielęgniczki, ukośnikowate, smukleniowate, piranie, pstrążenice, tetry, mandiowate, kirysowate, zbrojniki,kiryski.

Wody przejrzyste: są to rzeki miejscami o bardzo wartkim nurcie, płynące w górzystej części Brazylii. Przykład: Rio Tingu czy Rio Tocanthins. wody te charakteryzują się krystaliczną przejrzystością o lekko błękitnawym odcieniu. Akwarium powinno mieć zapewnioną b. wydajną filtrację i dość silny nurt. Jako podłoże najlepiej użyć drobnego żwiru, a dekoracje powinny stanowić korzenie. Zbiornik powinien być dobrze oświetlony z dużą ilością roślin.
Fauna: kiryski, zbrojniki, bystrzyki, pielęgniczki.

Czarne wody płynące: dno czarnych rzek zalegają korzenie i zatopione drzewa w przeważającej większości martwe, choć zdarzają się również zatopione korzenie żywych drzew. Nie ma tam natomiast skał, kamieni, na dnie znajdują się również duże ilości liści, które stanowią doskonałe kryjówki dla mniejszych ryb. W wodach tych prawie nie występuje roślinność, a jeżeli już, to w niewielkich ilościach,głównie żabienice.
Fauna:Dyskowce, skalary, Tetry z rodz. Hemmigrammus, Hypressobrycon, Thayerie, smukleniowate, pielęgniczki, zbrojniczki, kiryski, pstrążenice.

Czarne wody: wody te charakteryzują się doskonałą przejrzystością i hebanowym kolorem, dno najczęściej jest gliniaste lub piaszczyste, pokryte grubą warstwą liści i korzeni oraz fragmentów drzew. Występuje tam wiele gatunków roślin, częściowo tylko zanurzonych. Do czarnych wód zaliczamy rzeki: Negro, Apaporis, Arapuns, Coari, Miriti-Parana, Piorini, Tanvaco, Tefe, Vaupus, dopływy Orinodro: Atabapo, Ceroni, Inivida, Tomo, Tuparra.
Fauna:Pielęgniczki, bystrrzyki, smukleniowate, pstrążenice, tetry, dyskowce, skalary, kiryski, zbrojniki.

Aska

to koło będzie jutro czy za tydzień?

magdaZ5

O czym ma byc ta praca do Plaski?

joannaxs

Wydaje mi się, że to mają być ciekawostki o tych trzech miejscach. Jutro 1 osoba ma zebrać i mu przynieść.

Kruq

ludzie ludzie, jutro nie ma ekosystemów wodnych z docentem Mieczanem;] podobno miał mieć z nami jedne zajęcia i w zasadzie przedmiot się skoczył. info od dr Płaski. dr mówił jeszcze, by przynieśc mu jutro te pracki. aa i łowiska też sie skończyły, prosił byśmy uzgodnili termin terenówki. moja propozycja to któryś dzien między 21-23 maja. najlepiej wtorek 22. niemal wszystkie zajęcia sie skonczyły lub sie konczą wiec chyba nic nam nie przepadnie.

joannaxs

czyli seminarium też jutro nie ma? mi 22 odpowiada!

kasika1188

Ja też jestem za wtorkiem

ala

ja niestety nie moge we wtorki i o ile to mozliwe prosze o terenowke w poniedzialek!!!!!!

ala

czyli jutro na ktora mamy:]?